Curiosa in de architectuur

Prof. dr. Nico Nelissen



ISBN/EAN: 9789080785748

Download publicatie als PDF-bestand

Voorwoord

Architectuur: daar kunnen we niet omheen. Overal in steden en dorpen worden we door architectuur omringd. Of we willen of niet, we kunnen ons er niet of nauwelijks aan onttrekken. Over wat architectuur met ons doet, daarover lopen de meningen uiteen. De een beweert met stelligheid dat architectuur van grote invloed is op ons geluksgevoel, terwijl de ander daaraan volkomen twijfelt. Van sommige architectuur kan men echter met zekerheid zeggen dat die ons niet onberoerd laat. We worden erdoor geraakt. We worden er blij van, aangenaam verrast, een beetje verdrietig of soms ook wel door gechoqueerd. In dit boek gaat het om curiosa in de architectuur: zaken in de architectuur die ons opvallen, ons frapperen, onze sympathie oproepen, ons een gevoel van warmte geven, ons nieuwsgierig maken, respect bij ons afdwingen, ons de wenkbrauwen doen fronsen, ons tegen de borst stuiten of onze afschuw oproepen. Nu eens gaat het om de curieuze vorm van een gebouw, ook wel een gek gebouw genoemd. Dan weer om een raar detail, een vreemd materiaalgebruik of een merkwaardig hergebruik van een gebouw. In ieder geval worden we door curiosa in de architectuur gedwongen tot een standpuntbepaling: we vinden ze geweldig, we vinden ze maar niks of iets wat er tussen ligt. We maken in dit boek een virtuele reis door een vijftiental landen van Europa. We bezoeken 220 architectuurprojecten verspreid over niet minder dan 118 verschillende steden. Alle projecten die ik bespreek kunnen naar mijn mening, als curieus worden aangemerkt. Het gaat om allerlei typen gebouwen: kerken, musea, bibliotheken, universiteiten, raadhuizen, stationsgebouwen, concerthallen, congrescentra, hotels, woonhuizen, wolkenkrabbers, studentenhuisvesting, kantoren, winkelcentra, begraafplaatsen, parken, bruggen, binnenhoven en dergelijke, die allemaal een ding met elkaar gemeen hebben, namelijk dat ze iets curieus, iets aparts, iets merkwaardigs hebben. Ik nodig u uit om met mij mee te gaan op een tocht langs curiosa in de architectuur. Ik zal daarbij uw archiguide zijn. Ik zal u vertellen wat ik onder curiosa in de architectuur versta, hoe ik de architectuurprojecten heb geselecteerd, welk beeldmateriaal ik heb gebruikt en op welke manier ik de projecten heb beschreven. Ik neem u mee naar gebouwen die u mogelijk wel kent, maar niet op de hoogte was wat er nu zo curieus aan is. Ik neem u ook mee naar gebouwen en plekken waarvan u misschien nog nooit gehoord hebt en waarbij u zich afvraagt wat daar in hemelsnaam zo bijzonder aan is. Het wordt een reis langs architectuurprojecten die iets curieus hebben, zo merkwaardig dat we er toch even bij stil moeten blijven staan. Ik ben benieuwd of u mijn mening over de curiosa in de architectuur deelt. Hopelijk stimuleert dit boek tot het maken van een eigen overzicht en eigen beoordeling van curiosa in de architectuur!

Maastricht / Nijmegen, najaar 2015.

Inhoud

Voorwoord

Curiosa in de architectuur

1. Belgie
01. Antwerpen, Gerechtsgebouw
02. Borgloon, Transparante kerk
03. Brussel, Cauchie-huis
04. Hasselt, Kunstoversteekplaats
05. Hornu, Le Grand Hornu
06. Kortrijk, Frietkot Grote Kring
07. Leuven, Campusbibliotheek Arenberg
08. Leuven, M-Museum
09. Leuven, Stationsgebouw
10. Louvain-la-Neuve, Herge Museum
11. Luik, Cite Miroir
12. Luik, Cour Saint-Antoine
13. Luik, Gare Liege-Guillemins
14. Oostende, Koninklijke Gaanderijen
15. Oostende, Residentie Marina Mercator
16. Tongeren, Gallo-Romeins Museum

2. Denemarken
01. Kopenhagen, Bellevuetheater
02. Kopenhagen, Christiania
03. Kopenhagen, Frosilos
04. Kopenhagen, Grundtvigskerk
05. Kopenhagen, Koninklijke Bibliotheek
06. Kopenhagen, Nationale Bank
07. Kopenhagen, Ordrupgaard Museum
08. Kopenhagen, VM Houses

3. Duitsland
01. Berlijn, Denkmal fuer die ermordeten Juden Europas
02. Berlijn, Humboldt-Box
03. Berlijn, Juedisches Museum Berlin
04. Berlijn, Nederlandse Ambassade
05. Berlijn, Reichstagsgebaeude
06. Berlijn, Sony-Center
07. Chemnitz, Stadtbad
08. Dachau, Neubau Besucherzentrum der KZ-Gedenkstaette
09. Darmstadt, Mathildenhoehe
10. Dortmund, Konzerthaus Stubengasse
11. Duisburg, Museum Kueppersmuehle
12. Essen, Margarethenhoehe
13. Essen, Ruhrgebiet
14. Frankfurt am Main, Staedel Museum
15. Hagen, Karl Ernst Osthaus-Museum
16. Hamburg, Buerogebaeude Dockland
17. Herford, MARTa Herford
18. Karlsruhe, Infopavillon K
19. Keulen, Buero Hartmut Gruhl
20. Keulen, Dropped Cone
21. Keulen, Kolumba Kunstmuseum
22. Kleef, Museum Kurhaus Kleve
23. Mannheim, Gastronomiegebaeude Strandbad Mannheim-Neckarau
24. Mannheim, Gemeindezentrum Neuhermsheim
25. Marbach am Neckar, Literaturmuseum der Moderne
26. Muenchen, Allianz Arena
27. Muenchen, Brandhorst Museum
28. Muenchen, Herz Jesu Kirche
29. Muenchen, Ohel Jakob Synagoge
30. Muenchen, Olympiapark
31. Muenster, Stadtbuecherei
32. Neurenberg, Neues Museum Nuernberg
33. Neurenberg, Strasse der Menschenrechte
34. Osnabrueck, Felix-Nussbaum-Haus
35. Osnabrueck, Rathaus
36. Potsdam, Einsteinturm
37. Stuttgart, Mercedes-Benzmuseum
38. Trier, Thermen am Viehmarkt
39. Voelklingen, Voelklinger Huette
40. Wachendorf, Bruder-Klaus-Kapelle
41. Weil am Rhein, Konferenzpavillon
42. Weil am Rhein, Vitra Museum
43. Worpswede, Kaeseglocke
44. Xanten, LVR-RoemerMuseum

4. Engeland
01. Cambridge, American Cemetery and Memorial
02. Cambridge, King s College
03. Cambridge, King s College Chapel
04. Londen, Barbican
05. Londen, British Museum
06. Londen, Covent Garden
07. Londen, Kleurrijke Kantoren
08. Londen, Swiss Re Building
09. Londen, Tate Modern
10. Oxford, Ashmolean Museum of Art and Archaeology
11. Oxford, Bodleian Library
12. Oxford, Sheldonian Theatre

5. Finland
01. Helsinki, Finlandiahuis
02. Helsinki, Hvittrask
03. Helsinki, Kaapeli
04. Helsinki, Stationsgebouw

6. Frankrijk
01. Aix-en-Provence, Fondation Vasarely
02. Aix-en-Provence, La Cite du Livre
03. Calais, Cite Internationale de la Dentelle et de la Mode
04. Colmar, Maison Haute
05. Desvres, Musee de la Ceramique
06. Firminy, L eglise Saint-Pierre
07. Guise, Familistere
08. Le Havre, Docks Vauban
09. Le Havre, L eglise Saint-Joseph
10. Le Havre, Les Bains des Docks
11. Le Havre, Le Volcan
12. Le Havre, Residence Universitaire
13. Lens, Gare de Lens
14. Lens, Louvre-Lens
15. Lille, Le Polychrome
16. Lille, Palais des Beaux-Arts
17. Lille, Tour de Lille
18. Marseille, Mensonge Urbain
19. Marseille, Musee des Civilisations de l Europe et de la Mediterranee
20. Marseille, Pavillon M
21. Metz, Centre Pompidou-Metz
22. Metz, Parking
23. Parijs, Espace Citroen
24. Parijs, Les Grandes Tables
25. Parijs, Musee du Quai Branly
26. Parijs, Piscine Lutetia
27. Parijs, Promenade Plantee
28. Parijs, Quartier du Trapeze
29. Parijs, Tower Flower
30. Roubaix, La Piscine
31. Straatsburg, Gare de Strasbourg-Ville
32. Straatsburg, Hoenheim Nord Terminus
33. Straatsburg, Louise Weiss Building
34. Thiepval, Thiepval Memorial
35. Troyes, La Mediatheque
36. Villeneuve d Ascq, Lille Metropole Musee d art moderne

7. Italie
01. Milaan, Galleria Vittorio Emanuele II
02. Milaan, Torre Velasca
03. Palermo, Porta Nova
04. Ravenna, Basilica di Sant Apollinare in Classe
05. Rome, MAXXI
06. Rome, Pantheon
07. Syracuse, Santa Maria del Piliero
08. Triest, Risiera di San Sabba
09. Turijn, Lingotto Hotel
10. Venetie, Cimitero San Michele
11. Venetie, Goldoni Museum
12. Venetie, Tetrarchen

8. Luxemburg
01. Luxemburg, Hoofdkantoor HypoVereinsbank
02. Luxemburg, HypoVereinsbank
03. Luxemburg, MUDAM
04. Luxemburg, Philharmonie

09. Nederland
01. Alphen aan den Rijn, Stadhuis
02. Amsterdam, Het EYE Film Instituut Nederland
03. Den Haag, Gemeentemuseum
04. Enschede, Ketelhuis Essent
05. Enschede, Roombeek
06. Groningen, Linnaeusborg
07. Groningen, Wall House #2
08. Haarlem, Stadsschouwburg
09. Halfweg, Suikersilo s
10. Heerenveen, Skoatterwald
11. Helmond, Brandevoort
12. s-Hertogenbosch, Armada
13. Hilversum, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
14. Hilversum, Sanatorium Zonnestraal
15. Houthem-Sint Gerlach, Ronald McDonald Kindervallei
16. Lemiers, Abdij Sint Benedictusberg
17. Maastricht, De Hoeg Brogk
18. Maastricht, Dominicanenkerk
19. Nijmegen, Carolus van ROC
20. Nijmegen, FiftyTwoDegrees
21. Oudeschild, Kaap Skil
22. Rheden, De Posbank
23. Roermond, Munsterkerk
24. Rotterdam, De Rotterdam
25. Rotterdam, Kubuswoningen
26. Rotterdam, Markthal
27. Tynaarlo, Gemeentehuis
28. Utrecht, Dom
29. Utrecht, Winkel van Sinkel
30. Veenhuizen, Gevangenismuseum
31. Zaandam, Intellhotel
32. Zwolle, Museum De Fundatie

10. Noorwegen
01. Oslo, Operahuis
02. Oslo, Staafkerk van Gol
03. Oslo, Stadhuis
04. Oslo, Vigeland-Aanleg

11. Oostenrijk
01. Graz, Kunsthaus
02. Innsbruck, Bergisel Sprungschanze
03. Wenen, Haas Haus
04. Wenen, Secessionsgebaude

12. Spanje
01. Barcelona, Encants Barcelona
02. Barcelona, Suites Avenue
03. Barcelona, Torre Diagonal Zero Zero
04. Bilbao, Alhondiga
05. Bilbao, Artklass
06. Bilbao, Departamento de Sanidad y Osakidetza
07. Bilbao, Iglesia Santa Maria Josefa
08. Bilbao, Museo Guggenheim Bilbao
09. Bilbao, Palacio Euskalduna
10. Bilbao, Puente Vizcaya
11. Elciego, Bodegas Marques de Riscal
12. Laguardia, Bodegas Ysios
13. Madrid, Aeropuerto Adolfo Suarez Madrid-Barajas
14. Madrid, Hotel Puerta America
15. Madrid, Mirador
16. Madrid, Villaverde
17. Malaga, Bar
18. Malaga, El Palmeral de Las Sorpresas
19. San Sebastian, Aieta: Centro Cultural e Instituto de Drechos Humanos
20. San Sebastian, Cathedral Buen Pastor
21. Santa Cruz, Auditorio de Tenerife Adan Martin
22. Santa Cruz, Tenerife Espacio de las Artes TEA
23. Segovia, Casa de los Picos
24. Valencia, Banos del Almirante
25. Valencia, Hemisferic
26. Valencia, Museu de les Ciencies Principe Felipe
27. Vitoria Gasteiz, Ataria
28. Vitoria Gasteiz, Museo di Archeologia di Alava

13. Tsjechie
01. Karlsbad, Wandelgang
02. Praag, Atlanten
03. Praag, Dansende Huis
04. Praag, Grand Hotel Europa
05. Praag, Incheba Expo Praha
06. Praag, Laterna Magica
07. Praag, Oude Joodse Begraafplaats
08. Praag, Trdelnikverkooppunt

14. Zweden
01. Ekero, Drottningholm
02. Malmo, Turning Torso
03. Stockholm, Skogskyrkogarden
04. Stockholm, Vaasamuseum

15. Zwitserland
01. Bazel, Fondation Beyeler
02. Bazel, Schaulager
03. Dornach, Goetheanum
04. Luzern, Kultur- und Kongresszentrum

Curiosa in de architectuur nader beschouwd

Appendix: Curieus overzicht van typen curiosa in de architectuur

Foto s: wat en waar?

Literatuur

Colofon

Contribuanten

Bestellen:

Boek kan tegen de gereduceerde prijs van Euro 20,= (exclusief verzendkosten) worden besteld via n.nelissen@xs4all.nl